چشم انسان دارای سه جرء اصلی و چند جزء فرعی می باشد. اجراء اصلی عبارتند از کره چشم، ضمائم خارجی و حدقه. کره چشم قسمت اصلی آن است. ضمائم چشم عبارتند از پلکها، ملتهمه، غدد و مجاری اشکی و عضلات خارج چشمی، و حدقه یک حفره استخوانی داخل جمجمه است که کزه چشم و ضمائم داخل آن قرار گرفته اند. اجزاء فرعی چشم انسان عبارتند از:
پلک ها
ملتحمه
قرنیه
عنبیه و مردمک
اتاق قدامی
عدسی
جسم مژگانی
زجاجیه
شبکیه
مشیمیه
صلبیه
عصب بینایی
عضلات چشم
کره چشم انسان شبیه به اندازه تقریبی یک توپ پینگ پونگ است و در یک حفره توخالی کوچکی در جمجمه قرار دارد. کار اصلی چشم آن است که نورهایی را که از خارج دریافت می کند طوری روی پرده شبکیه متمرکز کند که تصویر دقیقی از شیء مور نظر روی پرده شبکیه ایجاد شود. شبکیه این تصاویر را از طریق عصب بینائی به صورت پیام های عصبی به مغز ارسال می کند و این پیام ها در مغز تفسیر می شوند. بنابراین برای واضح دیدن، قبل از هرچیز لازم است که نور به طور دقیق روی پرده شبکیه متمرکز شود.
ساختمان اصلی چشم کروی است. در قسمت جلوی این کره یک پنجره شفاف به نام قرنیه وجود دارد. نور از محیط خارج وارد قرنیه شده پس از عبور از مردمک به عدسی می رسد. عدسی نور را به صورت دقیق روی شبکیه متمرکز می کند تا تصویر واضحی بر روی شبکیه ایجاد شود. برای آنکه اشیاء به صورت دقیق و واضح دیده شوند لازم است مسیری که نور در چشم طی می کند شفاف باشد و قرنیه و عدسی نور را درست روی شبکیه متمرکز کنند.
عضلات چشم
برای آنکه ما بتوانیم اشیاء را در جهات مختلف ببینیم لازم است بتوانیم چشم را در جهات مختلف بالا، پایین، چپ و راست بچرخانیم. حرکات کره چشم در هر چشم به وسیله ۶ عضله کوچک که به اطراف کره چشم می چسبد کنترل می شوند. بیماری این عضلات و یا عدم هماهنگی آن ها می تواند به انحراف چشم یا لوچی منجر شود.
آب مروارید
دکترعلیرضا اسلام پور
سوالات متداول و پرتکرار که میتواند به شما کمک کند
شبکیه قسمت حساس به نور چشم است كه در پشت چشم ، مابين زجاجیه و مشیمیه قرار دارد و شامل مجموعه اي از سلولهاي حساس به نور و انواع مختلف نرونهاست. سلولهاي استوانه اي مسئول ديد سياه و سفيد هستند و سلولهاي مخروطي رنگها را تشخيص مي دهند. نرونهاي (سلولهای عصبی) مياني شبكيه نيز سيگنالهاي بينايي رسيده را جمع آوري و اطلاعات را به عصب بينايي منتقل مي كنند.
فضاي خلفي چشم كه محوطه پشت عدسی چشم تا سر عصب بینایی است توسط زجاجيه که در واقع يک ماده ژله مانند شفاف است پر ميشود. زجاجیه (Vitrous Body) ماده ای ژله مانند و بی رنگ است که باعث حفظ شکل کروی چشم میشود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه میدارد. به علاوه، زجاجیه لایهٔ گیرنده های نوری و شبکیه را بر روی مشیمیه فشار میدهد و آن را در جای خود ثابت میکند. همچنین، زجاجیه با جذب بخشی ازاشعه ماوراء بنفش از شبکیه محافظت میکند
عنبيه بخش رنگي پشت قرنيه است كه رنگ چشم افراد را تعيين مي كند. عنبيه به رنگهاي مختلف مانند آبي، سبز، قهوه اي، عسلي وغيره ميباشد. عنبیه در پشت قرنیه قرار گرفته است. عنبیه دارای دو سطح جلویی (قدامی) و پشتی (خلفی) است. سطح جلویی آن به طرف قرنیه بوده و کمی محدب است. سطح پشتی کمی مقعر و کنار خارجی آن مجاور و چسبیده به جسم مژگانی است و قسمت مرکزی آن روی عدسی قرار دارد. این پرده فضای میان عدسی و قرنیه را به اتاقک های جلویی و پشتی تقسیم میکند که از مایع زلالیه پر شده اند. اتاقک جلویی در جلوی عنبیه واقع شده و حد جلویی آن سطح پشتی قرنیه و حد عقبی آن سطح جلویی عنبیه و قسمتی از سطح جلویی عدسی است. اتاقک خلفی در پشت عنبیه است
اتاقک قدامي فضاي كوچكي است كه بين قرنيه و عنبيه قرار دارد. در اين فضا مايعي به نام زلالیه جريان دارد.در چشم مرتباً مقداري از مايع زلاليه توليد و ازطريق مجاري زاويه چشم خارج مي شود . اگر به هر دليلي تعادل بين توليد و خروج اين مايع به هم بخورد مقدار مايع زلاليه در چشم افزايش پيدا مي كند و فشار داخل كره چشم از حد طبيعي بيشتر مي شود. بالا رفتن فشار چشم به پرده شبكيه و عصب بينايي آسيب مي زند و باعث بيماري آب سياه يا گلوكوما مي شود.